wtorek, 19 marca otwarte 12 — 19
Galeria Miejska Arsenał

ul. Szyperska 2/6-8, 61-754 Poznań
T. +48 61 852 95 02
E. arsenal@arsenal.art.pl

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: nieczynne
Wtorek – Sobota: 12 — 19
Niedziela: 12 — 16

Catering dla najdłużej przebywających w galerii gości
Tatiana Czekalska, Leszek Golec
24.01 — 14.06.2020

Która z żywych istot ma prawo żyć, a która nie? Przyjęło się, że o tym decyduje człowiek – samozwańczy pan i władca życia i śmierci – choć sam jest istotą śmiertelną i zazwyczaj pragnąca przedłużać własną egzystencję. Leszek Golec w wywiadzie dla „SZUM-u” (7.06.2019) stwierdza: „W każdej religii jest <<nie zabijaj>>. W Biblii nie jest napisane <<Nie zabijaj ludzi>>, tylko <<nie zabijaj>>. I my to praktykujemy. <<Wszystkich żywych czujących istot>> – to dodali buddyści. Dżiniści z Mahavirą na czele to praktykowali, odgarniali miotełką owady, żeby ich nie nadepnąć. Radykalnie. Ze współczuciem dla drobnych istot”. To stwierdzenie stanowić może punkt wyjścia do zrozumienia i dalszej interpretacji sztuki artystycznego duetu – Tatiany Czekalskiej i Leszka Golca. To swoiste credo ich twórczej postawy, ale i kierunek dla życiowych priorytetów.

Fundamentem prac Czekalskiej i Golca jest szacunek dla życia i wynikające z niego rozszerzone postrzeganie świata. Rozszerzone o większą empatię, swego rodzaju ponadreligijną duchowość i poczucie ponadgatunkowej wspólnoty istot żywych i czujących. Artyści często odwołują się do tradycji chrześcijańskiej, choćby poprzez nawiązania do Biblii lub używanie w swoich pracach kościelnych artefaktów, jednak ich życie duchowe wykracza poza ramy teologicznych dogmatów. Stają bardziej po stronie realnego współczucia niż rytuałów, a w surowym, minimalistycznym pięknie zdają się dostrzegać wymiar metafizyczny. Artyści kolekcjonują stare, podniszczone przedmioty z wpisaną w nie historią, „przygarniają” zapomniane, oddane do antykwariatów ikony, stuły, księgi, naczynia i dają im drugie życie – w obszarze sztuki. Dla przykładu – Biblia nadjedzona przez owada, któremu nadali  imię Anobium Sanctus, staje się dziełem małego żyjącego dawno temu insekta, po którym pozostał niepowtarzalny i trwały ślad. Wobec jego żmudnych działań Czekalska i Golec czują respekt, który każe im przyjąć rolę kuratorów, nie artystów… Wydobywają z ukrycia jego ciche dzieło, zadziwieni, że nie uszkodził żadnej litery… Odnoszą się do wszelkich istot z czułością tak dowartościowaną niedawno publicznie przez polską noblistkę Olgę Tokarczuk. Ta czułość wobec wszystkich stworzeń ma charakter medytacyjny, jest wyciszoną kontemplacją, wzmocnioną jednak silnym przekonaniem o tym, że przy każdej nadarzającej się okazji warto głosić poszanowanie życia i stawać w jego obronie. Bo zwierzęta nadal są zagadką, nadal nie wiemy o nich wszystkiego, nie rozumiemy ich, a więc również nie doceniamy…

Na marginesie rozważań na temat sztuki zorientowanej na troskę i szacunek, warto prześledzić publiczny dyskurs odnoszący się do świata dzikiej przyrody, bo przeważa w nim nadal przekonanie o odwiecznej walce o przetrwanie, z naciskiem na naturalną przemoc i okrucieństwo. Tymczasem nawet w tej dziedzinie zwierzęta nie zostały przez ludzi dogłębnie  rozpoznane. Znany i ceniony prymatolog Frans de Waal w swojej książce Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości stwierdza: „Zbyt wielu ekonomistów i polityków modeluje społeczeństwo ludzkie jako wieczną walkę, która ich zdaniem występuje w przyrodzie – i która jest tak naprawdę czczym wymysłem”. De Waal w licznych swoich książkach podaje wiele przykładów współpracy między zwierzętami, wzajemnej empatii, przestrzeganej hierarchii i stosowanych strategii – nie tylko wśród ssaków – czy więc jako ludzie mamy prawo je lekceważyć lub traktować instrumentalnie?

Czekalska i Golec tworzą razem od 1996 roku. I już wtedy ich prace przenikał duch ekologii, co było zdecydowanie niszowym wówczas zjawiskiem. Dlatego można uznawać artystyczną parę za pionierską dla polskiego posthumanizmu i sztuki zaangażowanej ekologicznie. Poznańska wystawa jest pierwszą prezentacją duetu w tym mieście. Dlatego też pojawiają się na niej nie tylko najnowsze prace, ale też te wcześniejsze, które pozwolą artystom przedstawić się poznańskiej publiczności. Prace z naturalnych materiałów posłużą odwiedzającym galerię do kontemplacji, refleksji, zdziwienia, pewnie też zachwytu, a tym gościom najmniejszym, nierzadko trudnym do zauważenia sprawią przyjemność… swoim smakiem. Wszyscy goście są zaproszeni.

Bogna Błażewicz


kuratorka: Bogna Błażewicz

współpraca merytoryczna: Zofia nierodzińska


oprowadzanie kuratorskie: 5.02.2020, g. 17.00

archiwum

Pływanie o zmierzchu
Aga Nowacka, Zofia Tomczyk
17.11.2023–14.01.2024
wernisaż: 17.11.2023, g. 18.00
Nieprzemijające wyzwolenie / постоянное освобождение
Kirill Diomchev (NEVIDIVISM)
1-17.12.2023
wernisaż: 1.12.2023, g. 18.00
Koszmary Dziesiątki
22.09 – 5.11.2023
wernisaż: 22.09.2023, g. 18.00
Bieguny
Dialogi młodych: INNY – edycja 7.
23.06 – 3.09.2023
wernisaż: 23.06.2023, g. 18.00
Niemy świadek historii
16.06 – 3.09.2023
wernisaż: 16.06.2023, g. 18.00
Anatomia polityczna / Політична анатомія
Vlada Ralko, Volodymyr Budnikov
6-11.06.2023
wernisaż: 6.06.2023, g. 18.00
XIII Biennale Grafiki
ERROR
21.04 – 4.06.2026
wernisaż: 21.04.2023, g. 18.00 Galeria na Dziedzińcu, Stary Browar
Z miasta Żelaza i Betonu
З міста Залізобетону / Из города Железобетона
17.03 – 16.04.2023
wernisaż: 17.03.2023, g. 18.00