Eksploracja to badanie, zgłębianie, eksploatowanie, poszukiwanie, odkrywanie. Eksploruje się nieznane tereny, by odnaleźć zasoby i skarby. Nawet współczesne gry komputerowe zakładają eksplorację fantastycznych lokacji i wymyślonych geografii.
Czym może być eksploracja w fotografii? Po pierwsze – może być narzędziem eksploracji, za pomocą którego odkrywamy nieznane obszary ziemi lub kosmosu, a także ludzkiego ciała. Takie badanie wykorzystuje rozmaite technologie, poszerzające nasze pole widzenia: od prostych teleobiektywów po skomplikowane narzędzia przybliżania i modelowania mikro- i makrokosmosu. Po drugie – eksplorujemy samą fotografię, badając jej język, możliwości, strukturę. Ten metadyskurs fotografii pozwala jej samej przekształcać się i wskazywać na nieznane wcześniej możliwości. Po trzecie wreszcie – eksplorujemy fotografię jako sztukę i sztukę jako fotografię.
Proponując temat eksploracji chcemy zachęcać artystów i kuratorów do przyjęcia postawy odkrywcy: nieznanych światów i fascynujących zjawisk. Fotografia może być tu instrumentem i celem, narzędziem kreacji i przedmiotem analizy. Fotograficzne eksplorowanie znajduje się bowiem u podstaw działań badawczych i artystycznych jednocześnie.
Vilém Flusser napisał, że obrazy techniczne (do których należy fotografia) dlatego odróżnia się od wszelkich obrazów wytwarzanych wcześniej, że do ich powstania konieczna jest wiedza naukowa: z dziedzin fizyki, chemii i matematyki. Inspiracja i wiedza w nich się splatają. Mylił się zatem niemal dwa wieki temu Charles Baudelaire, gdy przypisywał fotografii zadania jedynie „służki nauki” – nauka bowiem jest twórczością, tak jak sztuka jest poznaniem. Fotografia w obu dziedzinach jest niezastąpiona. Bez fotografii nie wiedzielibyśmy, jak wygląda Mars i nadal, być może, miałby formę z wyobrażeń fantastycznych, bez narzędzi fotograficznego obrazowania chirurdzy nie potrafiliby tak sprawnie wdzierać się w komórki naszego ciała, bez fotografii jednak także artyści utraciliby część języka wypowiedzi.
Kierujemy nasze zainteresowanie twórczym i badawczym jednocześnie podejściem do trzech obszarów eksploracji: ciała, topografii i czasoprzestrzeni. W każdym z nich chcemy przedstawić związki nauki i sztuki, wzajemne inspiracje, ale także spory i sprzeczności: o istotę obrazu, cel wykorzystania czy formę i treść.
Chcielibyśmy również zaproponować namysł nad historią związków pomiędzy sztuką i nauką, nad nieznanymi i fascynującymi obszarami historii polskiej fotografii, które domagają się wnikliwej analizy. Przypomnimy fakty z pionierskiego okresu, kiedy zaraz po odzyskaniu niepodległości restytuowano polskie szkolnictwo, w którym swoje miejsce odnaleźli twórcy, związani z różnorodnymi zastosowaniami fotografii. Poszukiwanie genezy związków fotografii ze szkolnictwem i nauką stanie się także pretekstem do stawiania pytań o dzisiejszą intensywność tych relacji.
Proponujemy trzy główne wystawy, poświęcone odmiennym obszarom badania: topografii, ciału i przestrzeni. W każdej z nich zwracamy uwagę na fotograficzne eksploracje, zaliczane często do odmiennych praktyk: sztuki i nauki. Ich prezentacja ma w założeniu wskazać na możliwe związki międzydziedzinowe.
http://biennalefotografii.eu/
