Wystawa „Poznań bez eksmisji, wyzysku i biedy! 25 lat Rozbratu!” jest próbą zaprezentowania wielowątkowej, społecznie, ekologicznie i kulturowo zaangażowanej działalności kolektywu Rozbrat. Aby przybliżyć odwiedzającym najbardziej istotne z lokalnego punktu widzenia kwestie podzieliliśmy ekspozycję na osiem działów tematycznych: ruch lokatorski, ruch pracowniczy, kultura bez cenzury, wydawnictwa, feminizm socjalny, kwestie ekologiczne, działania antywojenne oraz kampanie i inicjatywy społeczne. Każdemu zagadnieniu poświęcona jest oddzielna infografika. Dodatkowo udostępniamy wydawane przez kolektyw ziny, gazety i broszury. Tematykę lokatorską uzupełniają filmy dokumentalne zrealizowane podczas protestów przeciwko wysiedleniom mieszkańców kamienicy przy ul. Stolarskiej oraz na rzecz likwidacji osiedla kontenerowego w Poznaniu. Z kolei sprawy pracownicze podejmuje film pod tytułem „Płyta”, dokumentujący protesty pracowników zakładów Cegielskiego oraz wideo odnoszące się do sporu zbiorowego w Amazonie.

Wystawa ma zwrócić uwagę na kwestie prywatyzacji przestrzeni publicznej, przeznaczania terenów zielonych pod zabudowę i ograniczania dostępu do miejsc wspólnych. Rozbrat, jako ważne miejsce kulturotwórcze istniejące na mapie Poznania od ćwierci wieku, nie powinien z niej zniknąć z powodu presji ekonomicznej i prywatnych interesów.

Historia Rozbratu zaczyna się w październiku 1994 roku przy obecnej ul. Pułaskiego 21 w Poznaniu. Wówczas kilka osób spędza pierwszą noc w zrujnowanych pomieszczeniach, które zostały porzucone przez firmę Darex. Dziś, po 25 latach, jest to jedno z najstarszych w Europie centrów społeczno-politycznych w przejętej przestrzeni.

Zajmowanie miejskich pustostanów jest praktyką powszechną i zrozumiałą jako odpowiedź na antyspołeczną politykę mieszkaniową, nastawioną głównie na generowanie prywatnego zysku. Kolektyw Rozbrat, w odróżnieniu od innych skłotów, od początku prowadził działania w szerszym, kulturalno-społecznym polu. W tym przypadku zasiedlenie było gestem politycznym, przeformułowującym istniejący porządek społeczny oparty na presji wolnorynkowej ekonomii. Powstanie tego miejsca stanowiło sygnał wspierający oddolne inicjatywy oraz ruchy sprzeciwiające się opresji państwa i dyktatowi biznesu.

Kiedy z końcem lat 90. rozpoczęły się pierwsze masowe eksmisje, Rozbrat wspólnie z Federacją Anarchistyczną tworzyli podstawy ruchu lokatorskiego. Powstałe wówczas porozumienie „Poznań, Miasto dla Ludzi” organizowało pierwsze blokady wysiedleń mieszkańców miasta. Wyciągając lekcję z tego okresu, aby zwiększyć skuteczność tych działań, na przełomie 2011 i 2012 roku Federacja Anarchistyczna oraz mieszkańcy i mieszkanki „czyszczonej”, przejętej przez bank kamienicy przy ul. Piaskowej 3 powołali Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów. Dzięki samoorganizacji i protestom udało się powstrzymać dziesiątki eksmisji, zlikwidowano osiedle kontenerowe, oddłużono mieszkańców lokali miejskich, rozpoczęto szeroki program budowy dostępnych mieszkań oraz zmieniono zasady przyznawania lokali socjalnych. Budując koalicję i wciągając w działania między innymi artystów, naukowców i mieszkańców Poznania udało się skutecznie przeciwstawić „czyścicielom kamienic”. Wreszcie, Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów jako pierwsze w Poznaniu rozpoczęło współpracę z najmniej uprzywilejowanymi mieszkańcami miasta – Romami mieszkającymi na koczowisku.

W przestrzeniach Kolektywu formował się również ruch pracowniczy – to na Rozbracie w 2001 roku odbywały się pierwsze spotkania anarchosyndykalistycznej Inicjatywy Pracowniczej. Ich celem było wsparcie protestujących pracowników i obrona zwalnianych związkowców. Trzy lata później Federacja Anarchistyczna z Poznania i pracownicy zakładów Cegielskiego powołali pod tą samą nazwą „regularny” związek zawodowy. Dziś liczy on ponad trzy tysiące członków i członkiń skupionych w około 70 komisjach działających w przemyśle, oświacie, logistyce, kulturze, opiece społecznej. Na terenie aglomeracji poznańskiej działają organizacje Inicjatywy Pracowniczej w zakładach Cegielskiego, Amazonie, Volkswagenie, poznańskich żłobkach, teatrach, szpitalach, jedna z komisji funkcjonuje również na Rozbracie. Poznańska Komisja Międzyzakładowa wspiera wiele grup zawodowych, na przykład portierki pracujące w outsourcingu.

Ekologia jest kolejnym ważnym obszarem działań Rozbratu. Aktywiści i aktywistki już od lat 90. brali czynny udział w debatach i akcjach dotyczących zmian klimatycznych i negatywnego wpływu działalności człowieka na środowisko. Brali udział między innymi w obronie Góry Świętej Anny w latach 90., Doliny Rospudy oraz Puszczy Białowieskiej. Sam Rozbrat leży na terenie stanowiącym nieodłączaną część miejskiego, zachodniego klina zieleni. To z tego miejsca wielokrotnie wychodziły demonstracje w obronie terenów zielonych.

Rozbrat jest też miejscem działalności kulturalnej. W ciągu 25 lat istnienia zorganizowano tu setki koncertów, pokazów filmów, festiwali, przedstawień teatralnych, debat, konferencji i wystaw. Do dziś prowadzone są cykliczne darmowe inicjatywy, między innymi pracownia sitodruku, próbownia, Wolna Szkoła, czy Freedom Fighters Gym, na którym trenowali i trenują mistrzowie i mistrzynie Polski różnych dyscyplin sportowych wspólnie z dziećmi z najbiedniejszych dzielnic Poznania.

Rozbrat jest miejscem, gdzie można organizować się inaczej – bez dotacji i sponsorów, na niekomercyjnych zasadach, wspólnie budując centrum społeczno-polityczne dostępne dla wszystkich, niezależnie od zamożności oraz pochodzenia. Ale to przede wszystkim miejsce, skąd biorą się różnorodne działania społeczne – by wyjść dalej w przestrzeń miasta .

Innymi słowy, nie ma Poznania bez Rozbratu!