czwartek, 12 grudnia otwarte 12 — 19
Galeria Miejska Arsenał

Stary Rynek 6, 61-772 Poznań
T. +48 61 852 95 02
E. arsenal@arsenal.art.pl

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: nieczynne
Wtorek – Sobota: 12 — 19
Niedziela: 12 — 16

Impas. Opór, utrata, niemoc w sztuce
spotkanie z Marią Poprzęcką
29.11.2019, g. 17.00

Impas. Opór, utrata, niemoc w sztuce to książka będąca efektem wieloletnich przemyśleń i całkiem niedawnych obserwacji. Niektórzy czytelnicy odebrali ją m.in. jako wezwanie do odnowienia historii sztuki, która wspomaga muzea w utrwalaniu nacjonalistycznej wyobraźni, kulturowego kolonializmu czy patriarchalnej wizji świata. Jest w niej mowa o kryzysie sztuki, przytoczone zostają argumenty w liczbie 31, przemawiające za jej końcem, choć nie ma pewności, czy są to argumenty ostateczne. Sztuka potrafi bowiem sama wymyślać się wciąż na nowo. Autorka w punkcie wyjścia do rozważań przywołuje sentencję Hipokratesa: Ars longa, vita brevis – sztuka długa, życie krótkie, pierwotnie odnoszącą się do medycyny, która weszła na trwałe do kultury jako fundament myślenia o sztuce. Sztuce w późniejszym rozumieniu pojmowanej jako twórczość artystyczna. Jako maksyma przyjęła się w wersji skróconej, niosąc przesłanie apologetyczno-konsolacyjne: choć życie nasze jest krótkie, sztuka nadal trwa. Jej pełne brzmienie ma jednak sens odmienny, nieoparty na prostym przeciwstawieniu, bogatszy: Ars longa, vita brevis, occasio praeceps, experimentum periculosum, iudicium difficile sztuka długa, życie krótkie, okazja ulotna, doświadczenie niebezpieczne, sąd niełatwy. Te zapomniane człony słynnej sentencji ofiarowują pojęciowe ramy niespodziewanie przylegające do sztuki współczesnej, w której mało wiary w trwałość i trwanie, a więcej ulotnych okazji i niebezpieczeństwa doświadczeń. Dlatego i sąd o niej tak trudny. Idąc tropem Hipokratesowych kategorii, widzimy, że nawet optymistyczna ars longa rodzi się wśród buntów, niepowodzeń, nieporozumień, niemożności, które wszak dzieje sztuki współtworzą. I paradoksalnie, chociaż awangardy narzuciły progresywny, agresywny i transgresywny obraz twórczości, to właśnie w sztuce XX wieku utrata i niespełnienie stały się jej niezbywalną częścią, niemal wyznaczając najważniejsze osie jej rozwoju.


Maria Poprzęcka – historyk i krytyk sztuki, profesor zwyczajny na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. W kręgu jej zainteresowań mieści się sztuka XIX i XX wieku, dzieje myśli o sztuce, teorii i krytyki artystycznej od antyku do współczesności oraz metody badań nad sztuką. Aktualnie zajmuje się sztuką współczesną, w tym migracjami obrazowych wyobrażeń i ich trwaniem, a także związkami sztuk wizualnych z innymi dziedzinami twórczości. Autorka i współautorka kilkudziesięciu publikacji, zarówno naukowych, jak i popularyzujących Sztukę, m.in.: Uczta bogiń (2012); Inne obrazy (2008), Pochwała malarstwa (2000), Kochankowie z masakrą w tle (2004), Na oko (2015), Akademizm (1977), O złej sztuce (1998).


prowadzenie: Piotr Juszkiewicz