Miasto historyczne czy miasto nowoczesne?

Spotkanie połączone z prezentacją wystawy Sławomira Tobisa

Artysta: Sławomir Tobis

Goście: Piotr Libicki (plastyk miejski), dr Łukasz Rogowski (Instytut Socjologii UAM)

W styczniu 1968 roku Sycylię nawiedziło wyjątkowo silne trzęsienie ziemi, z epicentrum w dolinie Belice. W jego wyniku destrukcji uległo kilkanaście wsi i miasteczek – z dnia na dzień przestało się w nich toczyć życie, a w skali całej wyspy 70 tysięcy osób pozostało bez dachu nad głową.

Rewitalizacja poszczególnych okolic zajęła nawet dwadzieścia lat, a ponieważ zniszczenia miały różny charakter, podjęto w ich kontekście różne decyzje. Tam gdzie było to możliwe, zdecydowano o rekonstrukcji poszczególnych miejscowości w ich dotychczasowym miejscu. Część z nich natomiast postanowiono wybudować od nowa, w odległości od kilku do kilkunastu kilometrów, pod dotychczasową tradycyjną nazwą. Pozostałości zniszczonych miejscowości zagospodarowano także w różny sposób. Jedną z nich przekazano we władanie artyście Alberto Burriemu, który w latach 1984-89 zrealizował na jej terenie przejmujący projekt landartowy, znany obecnie pod nazwą Cretto di Burri. Inną z kolei, zabezpieczywszy przed dalszą degradacją, ogrodzono i pozostawiono w runie jako swoisty pomnik. Z dzisiejszej perspektywy najbardziej uderzające są olbrzymie różnice w wykorzystaniu przestrzeni oraz społecznym funkcjonowaniu tych miejscowości, które odbudowano w starym miejscu i tych, które zaprojektowano w myśl koncepcji urbanistycznych przełomu lat 70. oraz 80. XX wieku i wybudowano w nowych miejscach.

Wystawa „Pozostała głównie cisza” poświęcona jest Ruderi di Poggioreale – zachowanym pozostałościom miejscowości, w której czas zatrzymał się w roku 1968. Mimo upływu 47 lat, a także olbrzymiej skali zniszczeń, miejsce to nadal zaskakuje swoją nieoczywistą estetyką oraz wszechobecną, wręcz nienaturalną ciszą.

Po wernisażu zostaną zaprezentowane i krótko omówione zdjęcia z pozostałych miejscowości (zarówno tych, którym było dane zostać na swoich starych miejscach, jak i tych, które wybudowano od nowa). Materiał ten będzie stanowił punkt wyjścia do dyskusji, której gośćmi specjalnymi będą Piotr Libicki, historyk sztuki i plastyk miejski w Poznaniu, oraz dr Łukasz Rogowski z Instytutu Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Porozmawiamy o tym, jakie we współczesnym myśleniu o mieście powinny być proporcje między spuścizną historyczną a nowoczesnością. Czy nowoczesność powinna się wkradać do miasta za wszelką cenę? Czy wygoda jest nadrzędna wobec tradycji? Oraz, last but not least, jak te kwestie są rozstrzygane w Poznaniu?