Indywidualna retrospektywna wystawa Luz Maríi Sánchez Pod nieobecność państwa / In the Absence of the State (prace z lat 2006-2024) dotyczy tego, jak jednostki radzą sobie z życiem w państwie, które ich zawiodło. W prezentowanych na wystawie pracach Sánchez porusza kwestie społeczne – związane z walczącym o przetrwanie meksykańskim społeczeństwem – takie jak migracja na Północ, zbrodnie przeciw ludzkości, włączając w to wymuszone zniknięcia, kwestie władzy i niszczenia demokracji. Te ostatnie problemy artystka w szczególności podejmuje w najnowszej pracy, kompleksowej instalacji power · room, która będzie miała premierę w Galerii Miejskiej Arsenał. Jednocześnie Sánchez rozwija swój prywatny, indywidualny dyskurs, dyskretnie opowiadając własną historię, która przeplata się z historią współczesnego Meksyku. Wszystko to sprawia, że jej dyskurs jest nie tylko lokalny, ale i uniwersalny. Sánchez rozwija koncepcję dzieła sztuki jako archiwum pamięci. Stosując strategie zaangażowania, skupia się na przemocy i formach, za pomocą których jest ona naturalizowana i instytucjonalizowana. Jej wielopostaciowe, transdyscyplinarne prace przedstawiają krajobraz po katastrofie, wyrażając poczucie beznadziei i straty. Jednocześnie jednak jej sztuka równolegle inicjuje działania opozycyjne i proponuje taktyki oporu.
Twórczość Sánchez ma charakter artystyczno-badawczy i interwencyjny. Jej prace wyłaniają się ze studiów analitycznych, w wyniku których powstają archiwa zebrane przez artystkę, które służą jako podstawa dla dzieł sztuki.
Polityczne zainteresowanie Sánchez jest wyrazem oburzenia i niepokoju. Jednocześnie reprezentuje postawę aktywistyczną i zaangażowanie etyczne; jest zarówno działalnością badawczą, jak i protestem domagającym się zmian społecznych. To oddolna polityka budowana poza strukturami instytucjonalnymi. Sánchez tworzy projekty artystyczno-badawcze, w których świadectwo i dialog znajdują się w samym centrum uwagi.
Multimedialna, transdyscyplinarna, hybrydowa sztuka Luz Maríi Sánchez reprezentuje najważniejsze tendencje w sztuce współczesnej. Łączy nowe media i tradycyjne gatunki. Na wystawie zaprezentowane zostaną różnorodne prace artystki: multimedialne instalacje dźwiękowe, instalacje interaktywne, jedno- i wielokanałowe prace wideo oraz złożona instalacja wykorzystująca technologię VR, ale także prace fotograficzne, rzeźby, rysunki i sitodruki. Wystawa zwraca uwagę na wykorzystanie znalezionego dźwięku w kontekście sztuk wizualnych, co charakteryzuje podejście artystyczne Sánchez, a także na kreatywną współpracę, badania etnograficzne i cyberkartografię.
Poprzez swoje transdyscyplinarne podejście do praktyki i badań, Sánchez nieustannie kwestionuje granice dyscyplin, zajmując się w swej sztuce także zmianami klimatycznymi, środowiskiem oraz rozpadem i korupcją struktur politycznych.
Luz María Sánchez jest transdyscyplinarną artystką, pisarką i badaczką z ponad 28-letnią karierą zawodową. Uzyskała tytuł doktora sztuki na Universitat Autónoma de Barcelona. Jej bogaty dorobek był prezentowany na wystawach w Europie i obu Amerykach, a ostatnie pokazy odbyły się w takich instytucjach jak: Trondheim Elektroniske Kunstsenter, Trondheim (2024); Ruby City Contemporary Art Center, San Antonio (2023-2024); Haus Kunst Mitte, Berlin (2023); Scuola Grande di Carmini, Wenecja (2023); Elektroakustisk Trondheim w Planetarium/Trondheim Science Center (2023); Opalka Gallery, Albany, Nowy Jork (2023); Circuits and Currents, Ateny (2023); GAM, Meksyk (2022-2023); Vincent Price Art Museum, Los Angeles (2022); Piksel Festival, Kunstskolen I Bergen, Bergen (2022); Ars Electronica, Linz (2021, 2020); Muzeum Uniwersytetu Sztuki Współczesnej MUAC, Meksyk (2019); Musikkens Hus, Aalborg (2019); Centrum Sztuki WRO, Wrocław (2019); Sala Ricson/Hangar, Barcelona (2019); Muzeum Sztuki Współczesnej, Meksyk (2018); ZKM | Center for Art and Media, Karlsruhe (2017) oraz Muzeum Sztuki Współczesnej w Bogocie (2016). Sánchez otrzymała kilka nagród i wyróżnień, w tym dwa kolejne wyróżnienia honorowe Prix Ars Electronica w 2020 i 2021 roku za projekty Vis.[un]necessary force_3 i Vis.[un]necessary force_4 oraz Climate Change Artist Commission 2015 przyznawaną przez Land Heritage Institute (Teksas). W 2014 roku otrzymała pierwszą nagrodę na Biennale de las Fronteras (Meksyk).
Na zaproszenie, Sánchez prezentowała swoje projekty artystyczno-badawcze w wiodących instytucjach, takich jak: University of the Arts London (2024, 2020), Universitat de Barcelona (2024, 2020), Université Paul Valéry Montpellier 3 (2023), Freie Universität Berlin (2022), Department of Sound School of the Art Institute Chicago (2021), Concordia University (2017) i ZKM | Center for Art and Media (2017).
Jako badaczka Samuela Becketta, Sánchez intensywnie studiowała elektroniczną twórczość pisarza i zasiadała w Komitecie Wykonawczym Samuel Beckett Society w latach 2019-2023. Jest również członkinią norweskiego Norske Billedkunstnere NBK oraz Krajowego Systemu Twórców Sztuki i Krajowego Systemu Badaczy z Narodowej Rady Nauk Humanistycznych, Ścisłych i Technologii w Meksyku.
Sánchez piastuje pozycję profesora w Universidad Autónoma Metropolitana, profesora nadzwyczajnego na Universitat Oberta de Catalunya i na Universitetet w Bergen. Jest autorką pięciu książek, jak również kuratorką wystaw i konferencji transdyscyplinarnych. Wśród jej monografii znajdują się Sound – Beckett – Object (2023), Sonar. Navigation // Location of Sound in the Artistic Practices in the 20th Century (2018), Electronic Samuel Beckett / Cochlear Samuel Beckett (2016) oraz The Technological Epiphanies of Samuel Beckett: Machines of Inscription and Audiovisual Manipulation (2016). Jest także współautorką The Bloomsbury Encyclopedia of Sound Studies (2027, w przygotowaniu).
Indywidualna wystawa Sánchez jest świadectwem jej wkładu w świat sztuki i stanowi jej pierwszą dużą retrospektywę.
Ryszard W. Kluszczyński, kurator
foto: Vis.[un]necessary force_4. (2019), Fotografia cyfrowa, Dzięki uprzejmości artystki: Luz María Sánchez
