Aviva Blum, Ziemia i światło
13.01.2009 – 1.02.2009
wernisaż:13.01.2009 godz. 18.00
kurator: Zofia Starikiewicz

Aviva Blum od lat znajduje upodobanie w malowaniu pejzaży. Chciałoby się od razu powiedzieć: nic w tym oryginalnego. Ale to banalna konstatacja. Bo, ostatecznie, dlaczego miałoby chodzić właśnie o oryginalność? Do pejzażu wraca się przecież nieustannie. Po rozmaitych rewolucjach, przełomach, zmianach paradygmatu, czy jakby tam jeszcze nazwać zmiany dokonujące się w sztuce, następuje come back do przedstawień krajobrazu. Zresztą nie tylko w malarstwie. Proszę przypomnieć sobie te wszystkie zapisy pejzażu w sztuce wideo. Czy rozmaite jego obróbki w notacji digitalnej.
Ciekawe są te powroty do tematu pejzażu. Odnieść można wrażenie, iż po okresie zgiełku przychodzi czas ukojenia. To tak, jakby oglądanie krajobrazu miałoby przynieść ulgę. Co przecież się zdarza. Wątpliwe jednak, by płynęło stąd zawsze poczucie harmonii. Jakże często bowiem pejzaż reprezentuje burzę uczuć. Albo emanuje aurą bliską melancholii. Nie da się zakwestionować faktu, iż pejzaż pozostaje w bliskim związku z podmiotem. Ostatecznie zanim stanie się przedmiotem obserwacji, jest elementem otaczającej przestrzeni. Raz bliskiej, swojskiej, kiedy indziej obcej i wrogiej.
Otaczająca przestrzeń stwarza nas w tym samym stopniu, w jakim my sami ją konstytuujemy. Bowiem ani nie jesteśmy tak samodzielni i samowystarczalni, jak nam się często wydaje, ani też przestrzeń nie posiada takiej autonomii, jaką zwykliśmy jej przypisywać. Zamiast istoty rzeczy lepiej poszukiwać zachodzących między nimi relacji. A wtedy w pejzażu pojawić się może obserwujący czy wyobrażający podmiot. Także wyobrażający, ponieważ w malarskich pejzażach jednako ważne pozostaje oko zewnętrzne, co wewnętrzne. W końcu ich widoki mają zawsze mentalny charakter.
Aviva Blum mówi, że malowane przez nią pejzaże, choć inspirowane okolicami Jerozolimy, są jednak tworzone w pracowni. Jej intencją nie jest więc odwzorowywanie bliskich stron, lecz ukazanie ich fascynujących atrybutów: przejrzystości powietrza, olśniewającego światła czy dynamicznych linii otaczającego terenu. Bo jest to, bez wątpienia, wyjątkowa okolica. I, oczywiście, nie tylko ze względów krajobrazowych. Byłoby to aż nadto banalne, gdyby wspominać w tym miejscu rozległe bogactwo tych stron: historyczne, kulturowe, religijne etniczne, językowe etc. Nie przedstawiając więc żadnych form jego reprezentacji, i tak pozostaje ono w powszechnej świadomości obecne. W efekcie krajobrazy Jerozolimy dźwigają nadmiar znaczeń. Są nim przepełnione. A jednocześnie nie tracą niczego ze swej świetlistej przejrzystości (…).
Ryszard K. Przybylski, fragment tekstu z katalogu