Wystawa ma na celu przedstawienie na przykładzie twórczości pięciu artystów interesującego nurtu współczesnej sztuki polskiej określanego mianem nurtu metamalarskiego. Udział biorą: Jan Berdyszak, Tomasz Ciecierski, Piotr C. Kowalski, Kamil Kuskowski, Paweł Łubowski. Scenariusz prezentacji, którego autorką jest Marta Smolińska-Byczuk, został nagrodzony w ogłoszonym w 2004 roku. przez magazyny artystyczne Arteon i Gazetę Malarzy i Poetów konkursie na najciekawszy kuratorski projekt wystawy.
Wystawa zatytułowana Samoświadomy obraz ma na celu prezentację niezwykle ciekawego nurtu współczesnej sztuki polskiej, rozwijającego się w sposób dynamiczny, ale pozostającego w cieniu szeroko opisywanej sztuki krytycznej. Nurt ten, związany ze samoświadomymi obrazami, skupia się na refleksji dotyczącej pytań fundamentalnych dla twórczości artystycznej, szczególnie zaś dla malarstwa: Czym jest obraz? Czym jest malarstwo? Czym jest proces widzenia i malowania? Jak na tym tle rysuje się zagadnienie iluzji, stosunku do natury i kwestia prawdy w malarstwie? W jaki sposób w obrazie spotyka się przestrzeń z płaszczyzną? Na jakich zasadach przestrzeń trafia na płaszczyznę? Jaki jest status obrazu wobec przedstawionej nań rzeczywistości? Czym jest rama, passe-partout? Jaka jest kondycja obrazu jako materialnego przedmiotu? Czy wreszcie, jaka jest motywacja artystów, którzy wciąż sięgają po obraz jako najbardziej adekwatny środek wyrazu?
Prace prezentowane na wystawie w poznańskim Arsenale pochodzą przede wszystkim z lat 70-tych, 80-tych i 90-tych XX wieku, kiedy samoświadome obrazy pojawiają się w krajobrazie polskiej sztuki współczesnej z dużą częstotliwością. Żywotność zjawiska dokumentują obrazy powstałe już w wieku XXI.
Zadaniem ekspozycji jest ukazanie twórczości pięciu artystów (trzech ze środowiska poznańskiego, jednego z Warszawy i jednego z Łodzi), w których twórczości namysł nad statusem obrazu wydaje się szczególnie widoczny. Byłaby to pierwsza tego rodzaju konfrontacja-spotkanie-dialog prac tych artystów pod szyldem metamalarstwa, która, być może, stanie się punktem wyjścia do dyskusji, rysującej bardziej obiektywny, szerszy obraz współczesnej sztuki polskiej niż ten dotychczas funkcjonujący.
Zaaranżowana w przestrzeni galerii jednostkowa sytuacja spotkania prac Jana Berdyszaka, Tomasza Ciecierskiego, Piotra C. Kowalskiego, Kamila Kuskowskiego i Pawła Łubowskiego stwarza możliwość uwypuklenia różnorodnych postaw artystów wobec podejmowanej przez nich problematyki. Obrazy, bazując na wzajemnym sąsiedztwie i bliskości, nie pozostają wobec siebie obojętne i dzięki temu wyciszając się lub potęgując swój wydźwięk tym dobitniej eksponują własne cechy.
Marta Smolińska-Byczuk
