Wystawa przygotowana przez Stowarzyszenie Artystyczne Fluss z Wiednia; kuratorem jest Heinz Cibulka, słynny austriacki akcjonista. W ekspozycji bierze udział 11 twórców młodego i średniego pokolenia, którzy będą prezentować fotografię, video, multimedialne instalacje i filmy.

Artyści austriaccy biorący udział w wystawie w Poznaniu: grupa Alien productions, Walter Mirtl, Robert F. Hammerstiel, A. van der Straeten, Martin Arnold, Michael Schuster, Magdalena Frey, Michaela Moscouw, Eva Brunner-Szabo.

Alien productions

Grupa alien productions została założona w 1997 r. przez Andreę Sodomkę (ur. 1961), Martina Breindla (ur. 1963), Norberta Matha (ur. 1962) i Augusta Blacka w celu rozwijania współpracy w dziedzinie zarówno praktyki artystycznej, jak i teorii sztuki nowych technologii i mediów. Wszyscy, samodzielnie lub w kooperacji z innymi twórcami, pracują w dziedzinie sztuki nowych mediów od roku 1985. Sodomka i Breindl działają wspólnie od 1987 r., a od roku 1991 również z Mathem. Prace grupy alien productions obejmują rozmaite obszary spod znaku nowych mediów, między innymi: intermediaperformance, muzykę elektroniczną, instalację intermedialną, sztukę w sieci – net.art, wideo, radio art, sound art, sztukę interaktywną oraz fotografię artystyczną.

Alien productions współpracują z technikami, teoretykami i naukowcami, tworząc kooperatywy o interdyscyplinarnym charakterze. Nie funkcjonują jako typowa grupa artystyczna, lecz pojawiają się przed publicznością w rozmaitych, zmieniających się konstelacjach, w których specjaliści różnych proweniencji współtworzą finalny efekt artystyczny. Jedną z zasadniczych cech grupy jest jej otwartość oraz świadome eksploatowanie potencjału tkwiącego w dziedzinie nowych mediów.

Realizacje firmowane przez alien productions oddziałują na widza zarówno wizualnie, jak i dźwiękowo. Dźwięki uzupełniają struktury wizualne instalacji, dopowiadają przesłania i angażują słuchową percepcję odbiorcy. Dzięki nowym mediom artyści prezentują wizerunki czasu i przestrzeni niemożliwe do osiągnięcia bez udziału nowoczesnych technologii. Widz zostaje wprowadzony w świat wirtualny, w którym zyskuje prawo do interwencji, manipulowania i wprowadzania zmian w ramach zastanych konfiguracji. Alien productions stawiają pytania o wyrazistość, a często wręcz o istnienie granicy pomiędzy rzeczywistością, realnym otoczeniem, w którym żyjemy, a środowiskiem wirtualnym, iluzyjnym, symulowanym i sztucznie wykreowanym w przestrzeni działania nowych mediów. W nierzeczywistym, pozornym świecie, w którym klasyczne pojęcia podlegają odmiennej interpretacji niż w życiu codziennym, odbiorca zdobywa nowe doświadczenia, uświadamiające istnienie środowiska, w którym czas i przestrzeń zmieniają swoje, powszechnie znane i oswojone, oblicza. Artyści eksplorują również, znany z tradycyjnej historii sztuki, problem odpowiedniości tonów muzycznych i tonów barwnych, analizując relacje optyczno-akustyczne w przestrzeni.

www.alien.mur.at

Andrea van der Straeten

Urodziła się w 1953 r. w Trewirze, lecz od roku 1987 mieszka i pracuje w Wiedniu. Ukończyła germanistykę i nauki polityczne w Marburgu, komunikację wizualną w Hamburgu oraz podyplomowe studia w Wyższej Szkole Sztuk Stosowanych w Wiedniu. Obecnie wykłada fotografię na wyższych uczelniach w Europie i Stanach Zjednoczonych oraz publikuje teksty dotyczące fotografii.
W jej pracach centralną rolę odgrywa obraz fotograficzny – plakat, reklama, strona czasopisma lub książki. Realizacje, wykonywane zarówno w konwencji dokumentacyjnej, jak i zdjęcia inscenizowane, dotykają problematyki eksponowania wewnętrznej i zewnętrznej rzeczywistości emocjonalnej. Analizie podlega to, co obce, inne, odmienne od tego, co znane, oswojone i darzone zaufaniem. Każda fotografia stanowi efekt poszukiwań i procesów wyboru, a finalna decyzja artystki podnosi obraz fotograficzny do rangi definicji, poszukującej odpowiedzi na pytanie o nową kondycję człowieka, egzystującego we współczesnym świecie.

Eva Brunner-Szabo

Urodziła się w 1961 r. w Oberwart w Austrii. Zajmuje się fotografią, grafiką, wideo i multimediami. Prace artystki oscylują wokół zagadnienia utrwalania przeszłości, wspomnień indywidualnych i zbiorowych oraz ukazują fotografię jako medium złożone z rozmaitych warstw pamięci. Stare zdjęcia znajdowane w prasie, na pchlim targu, w prywatnych albumach i kolekcjach podlegają zmianom wedle koncepcji Brunner-Szabo i są poddawane rozmaitym modyfikacjom, możliwym dzięki nowoczesnym technikom. Każda z realizacji opowiada historię – nieważne, czy prawdziwą, czy fikcyjną. Celem artystki jest wykreowanie obrazowej narracji o wysokim stopniu wiarygodności, przekonującej, rozpiętej pomiędzy dokumentacją a inscenizacją.
Często uzupełnieniem fotografii stają się teksty, zmieniające zdaniem Brunner-Szabo w znacznym stopniu wrażenie wywołane przez sam obraz. Artystka zdaje się pytać o możliwość przedstawienia prawdy za pomocą obrazu, a zarazem sugeruje, że odzwierciedlenie rzeczywistości zawsze będzie napiętnowane decyzją fotografa i nigdy nie osiągnie całkowitego obiektywizmu. Napięcie pomiędzy dokumentowaniem a inscenizowaniem urasta w realizacjach Brunner-Szabo do rangi najistotniejszego problemu, eksplorowanego w różnych technikach i związanego z rudymentarnym pojęciem prawdy w sztuce.

Magdalena Frey

Urodzona w Graz w 1963 r., otrzymała wykształcenie w szkole pielęgniarskiej. Jej pierwsze prace fotograficzne powstały w roku 1985.

Frey tworzy, zdaniem L. A. Hartl, „fotograficzne studia biograficzno-socjokulturowe”, bliskie tematyce feministycznej. Kobieta zjawia się pracach Frey w rozmaitych rolach – prezentuje ostentacyjnie własną cielesność, obnaża fizjologię, opowiada o uwikłaniu w społeczne role i stereotypy. Funkcjonuje jako dziewczynka, ciężarna, matka, staruszka, rekonwalescentka w szpitalu czy bogini Wenus lub postać z gry komputerowej.

Fotografie emanują zbliżeniami kobiecego łona, eksponują twarze umierających, pokazują blizny na ciele i krew menstruacyjną. Wszystkie elementy, połączone za pomocą technik komputerowych, współtworzą znaczenia prac i opowiadają, często zawiłe i wieloznaczne, fabuły, analizujące status kobiety we współczesnej kulturze, jej samoświadomość i zagadnienie odbijania się w męskich oczach.
W fotografiach spotykają się fragmenty zdjęć czarno-białych i kolorowych, ukazujące przedmioty z nienaturalnie bliskiej perspektywy i prezentujące modeli z oddalenia. Kontrast kolorystyki i proporcji, rozmaite punkty widzenia oraz specyficzne, wręcz ostentacyjne dokonywanie połączeń poszczególnych elementów składają się na finalny efekt, przesycony wieloaspektową narracją, czytelną w znaczeniu motywów i ich wzajemnym dopełnianiu się.
www.ma-frey.com

Marin Arnold

Urodzony w 1959 r. w Wiedniu, ukończył psychologię i historię sztuki na uniwersytecie wiedeńskim. Od roku 1988 jest samodzielnym twórcą filmów. Arnold wybiera z popularnego, hollywoodzkiego filmu jedną wyróżniającą się scenę i poddaje ją szczegółowej analizie. Rozmaite tempo projekcji danego fragmentu konotuje odmienne znaczenia i skłania do zastanowienia się nad przesłaniami, kryjącymi się pod konwencjonalnością urywka typowej produkcji filmowej. Wypreparowana scena jawi się dla Arnolda jako mały wszechświat, który obserwowany w szczegółach i modyfikowany za pomocą nowoczesnych technik, ujawnia możliwość przekształcenia zwyczajnej narracyjności w magiczną, niecodzienną i zaskakującą. Artysta, dla którego ogromną wagę ma sam obraz, studiuje możliwości tkwiące w klatce filmowej. W trakcie dogłębnych analiz dekonstrukcji ulegają kulturowo aprobowane relacje pomiędzy płciami, które w pracach Arnolda ukazują swoje nowe, dające do myślenia oblicze. Zwyczajna scena z życia rodzinnego może się objawić jako fragment horroru, a choreografia filmowa, dzięki artystycznej transformacji, przemienia się w mechaniczny balet do dźwięków współczesnej muzyki. Poszukiwania Arnolda mają swoją genezę w ciekawości twórcy, skierowanej ku medium filmu i tkwiącemu w tym gatunku sztuki potencjałowi.

Michael Schuster

Urodzony w 1956 r. w Graz, mieszka i pracuje w tym samym mieście. Działalność artystyczną rozpoczął pod koniec lat 70. Prace Schustera, o wyraźnie refleksyjnym charakterze, poddają dekonstrukcji medium fotografii oraz stawiają pytania o możliwości drzemiące w kolorowym obrazie fotograficznym. Artysta tworzy kompozycje, w których tematyzacji podlega samo medium, a fotografia opowiada o fotografii, fotografowaniu i sprzęcie fotograficznym. Uwagę Schustera przyciągają opakowania od klisz, aparaty, wzorcowe kolory Kodaka, reklamy firm związanych z branżą, a także struktura filmu fotograficznego z jego perforacją i napisami, oznaczającymi poszczególne klatki.

Fotografie funkcjonują jako obrazy samoreferencyjne, skupione na przyglądaniu się samym sobie i zgłębianiu przyrodzonych możliwości medium. Zdjęcie ostentacyjnie ujawnia fakt, że jest zdjęciem, obrazem fotograficznym, uzyskiwanym wedle prawideł konkretnej techniki, zgodnie z perfekcyjnie dobraną skalą barw i chromatycznymi kontrastami. Fotografia działa niczym lustro, w którym odbija się ona sama, a jednocześnie ujawnia widzowi swoją sztuczną, zainscenizowaną formę.

Michaela Moscouw

Urodzona w 1961 r., mieszka i pracuje w Wiedniu. Działalność artystyczną rozpoczęła na początku lat 80. Wiodącym wątkiem fotograficznej twórczości Moscouw wydaje się być pytanie o autoprezentację i ukazywanie siebie. Artystka wpisuje się tym samym w nurt akcjonizmu, charakterystycznego dla sztuki austriackiej i eksponującego elementy autoinscenizacji. Czarno-białe fotograficzne wizerunki konotują również autoironię, odnosząc się jednocześnie do rozmaitych społecznych wizerunków kobiet.
Słowne komentarze, towarzyszące niektórym pracom Moscouw, zachęcają do przyjrzenia się samemu sobie, do przeanalizowania możliwości ludzkiego oka i ram egzystencji. Opierając się często na finezyjnej grze wyrazów, dopowiadają ascetyczne w formie zdjęcia i wraz z fotograficznymi obrazami tworzą spójne, sugestywne całości.

W trakcie percepcji prac Moscouw dużą rolę odgrywa również sposób zakomponowania osobnych fotografii w serie, tryptyki bądź dyptyki. Układ poszczególnych zdjęć kreuje rytmiczne układy wizualne, a zarazem łączy poszczególne kadry w możliwą do zrekonstruowania opowieść.

Robert F. Hammerstiel

Urodzony w 1957 r. w Pottschach w Austrii, obecnie mieszka i pracuje w Wiedniu i w Paryżu. Jest absolwentem wiedeńskiej Wyższej Szkoły Sztuk Stosowanych. Artysta w swoich fotografiach bada problem prywatności, poddając wnikliwej analizie mechanizmy funkcjonowania jednostki w świecie towarów i obrazów. Wizerunki powszechnie znanej codzienności, wzbogacone subtelnym odautorskim komentarzem satyrycznym i prezentujące napięcie pomiędzy unikatowymi obrazami a seryjną produkcją, odzwierciedlają sytuacje, w których widz może rozpoznać fragment własnej egzystencji. Hammerstiel pyta o mechanizmy reprezentacji, „bierze pod lupę” świat obrazów, w którym człowiek jawi się raczej jako nieświadomy aktor niż suwerenny reżyser, a indywidualność jednostki ujawnia się często jedynie przez istnienie towarów.
Twórca wielokrotnie dokonuje odwrócenia typowych ról społecznych, oswaja obce, a w oswojonym obnaża nieznane oblicze. Rekontekstualizacja oraz zmiany rzeczywistych rozmiarów fotografowanych obiektów, szczególnie zaś powiększanie ich do monstrualnych wielkości, kreują efekt intrygującego oscylowania pomiędzy kłamstwem a prawdą, pomiędzy zaskoczeniem a wizualnym stereotypem.

Walter Mirtl

Urodził się w 1959 r. w Austrii; obecnie mieszka w Brukseli i w Wiedniu. Zgodnie z prośbą artysty katalogi wystaw, w których brał udział, nie zawierają noty biograficznej. Mirtl tworzy wideo- i fotoinstalacje, w których analizie często podlega granica pomiędzy fotografią a filmem. Znieruchomiały, jakby zamrożony kadr filmowy przypomina zdjęcie. Jedynie intensywna kontemplacja obrazu gwarantuje dostrzeżenie ruchu i właściwą identyfikację medium.
Prace wideo opierają się na zasadzie „pętli”, ciągłym powtarzaniu krótkich sekwencji, których układ uzależniony jest od decyzji widza. Fotografie Mirtla eksponują proste, dobrze znane z codzienności przedmioty, zestawione z portretami ludzi, tworzące w efekcie konstrukcję wizualną, niemożliwą zdaniem artysty do przełożenia na język werbalny. Każdą kolejną fotografię opisuje jedynie numer, nie sugerujący oglądającemu znaczenia pracy i jej przesłania. Kontakt z widzem zachodzi wyłącznie na poziomie artykulacji obrazów, budowanych na zasadzie powiększania fotografowanych obiektów, ukazywania ich w określonych warunkach świetlnych oraz balansowania pomiędzy ostrością i nieostrością. Potencjał narracyjny dochodzi do głosu również dzięki zestawieniom zdjęć kolorowych z czarno-białymi. Fotograficzne wizerunki ludzi i przedmiotów nie dążą do obiektywnego odzwierciedlenia wyglądów, lecz stanowią element autonomiczny, którego zadaniem jest oddziaływanie na odbiorcę.

www.wmirtl.com