piątek, 29 marca otwarte 12 — 19
Galeria Miejska Arsenał

ul. Szyperska 2/6-8, 61-754 Poznań
T. +48 61 852 95 02
E. arsenal@arsenal.art.pl

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: nieczynne
Wtorek – Sobota: 12 — 19
Niedziela: 12 — 16

Józef Chłmoński

Prezentacja rysunków Józefa Chełmońskiego odnalezionych w paryskim Domu Aukcyjnym Hotel Drouot, powstałych prawdopodobnie podczas dwunastoletniego pobytu artysty w Paryżu w latach 1875-1887.

Odzyskane rysunki – Tadeusz Matuszczak
Aukcyjne sukcesy dzieł Józefa Chełmońskiego (1849-1914) budzą sensację, zaciekawienie i… wzmożone poszukiwania wśród kolekcjonerów i antykwariuszy tych prac malarza, które uległy rozproszeniu w trakcie naturalnego procesu przemieszczania się obiektów sztuki, a dodatkowo potęgowanemu upływem burzliwego czasu.

Tym razem los okazał swą przychylność polskiemu kolekcjonerowi, który w paryskim Domu Aukcyjnym Hotel Drouot trafił na zespół czterdziestu rysunków, z których każdy opatrzono dużą owalną pieczęcią tegoż domu oraz nazwiskiem autora: JOSEPH CHELMONSKI -paryską wersją sygnatury naszego Józefa Chełmońskiego. Tak bowiem artysta sygnował swe prace podczas dwunastoletniego pobytu w Paryżu w latach 1875-1887.

Zbiór ujawnionych rysunków pochodzi, jak można zasadnie domniemywać na podstawie ich tematyki, z francuskiego okresu działalności Chłmońskiego. Zespół ten układa się w wyraźne podgrupy, w zależności od motywu, rodzaju użytego papieru, techniki, formatu oraz stanu wykończenia czy opracowania.
Nazwy miejscowości pojawiające się na kilku z tych rysunków mogą uprawomocnić hipotezę, że powstawały one wzdłuż linii nabrzeża Zatoki Sekwany w pasie Kanału La Manche – linii o długości około 150 km. Zidentyfikowane miejscowości to: Grandcamp-les-Bains i dalej na wschód, Port-en-Bessin, Villerville, Le Havre i Etretat. Jedyne pewne rozpoznanie daty pozwalałoby na tezę, że czas powstania opisywanego zestawu rysunków to rok 1882.

Powyższe hipotetyczne ustalenia w zestawieniu z faktem, że Chełmoński wraz z rodziną w tymże roku 1882 spędzał letnie wakacje w Saint Valery-en-Caux, miejscowości położonej w pobliżu wymienionego wcześniej Etretat. Na podstawie korespondencji malarza można stwierdzić, że okolice te były miejscem corocznych letnich wakacji rodziny Chełmońskich, przynajmniej w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych.
Miłośników twórczości Józefa Chełmońskiego, tej opiewającej w pełnej dynamizmu formule stylistycznej okolice szlacheckiego dworku i przyległych wsi, zapewne zaskoczy i morska tematyka i pewna inwentaryzacyjna jakby maniera tych rysunków. Jednak nawet pobieżne badania porównawcze z rysunkami w jedynym znanym mi i zachowanym szkicowniku Chełmońskiego z czasów jego paryskich zmagań upewniają nas o wielu ich wspólnościach (wspomniany szkicownik znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie). Te wstępne analogie pozwalają przypuszczać, że dalsze gruntowniejsze i wnikliwsze badania pozwolą na precyzyjniejsze dookreślenie tej nieoczekiwanie odzyskanej cząstki twórczości Wielkiego Realisty. Pozwoliłoby to na poszerzenie wyobrażenia o całokształcie jego twórczości, jak widać, ciągle nie do końca rozpoznanej.

Dalsze poszukiwania badawcze każą także żywić ufność w zinterpretowanie powodów powstania i funkcji, jakiej miały służyć omawiane rysunki, albowiem z całą pewnością nie były to ani szkice, ani notaty, ani też studia do żadnego ze znanych mi obrazów Józefa Chełmońskiego.
Tak więc pewna aura tajemniczości, jak i znaków zapytania, roztaczająca się wokół powróconego zespołu rysunków, nie powinna przeszkodzić wielbicielom twórczości autora Babiego lata w dostrzeżeniu walorów poznawczych tej zaimprowizowanej wystawy.

archiwum

Pływanie o zmierzchu
Aga Nowacka, Zofia Tomczyk
17.11.2023–14.01.2024
wernisaż: 17.11.2023, g. 18.00
Nieprzemijające wyzwolenie / постоянное освобождение
Kirill Diomchev (NEVIDIVISM)
1-17.12.2023
wernisaż: 1.12.2023, g. 18.00
Koszmary Dziesiątki
22.09 – 5.11.2023
wernisaż: 22.09.2023, g. 18.00
Bieguny
Dialogi młodych: INNY – edycja 7.
23.06 – 3.09.2023
wernisaż: 23.06.2023, g. 18.00
Niemy świadek historii
16.06 – 3.09.2023
wernisaż: 16.06.2023, g. 18.00
Anatomia polityczna / Політична анатомія
Vlada Ralko, Volodymyr Budnikov
6-11.06.2023
wernisaż: 6.06.2023, g. 18.00
XIII Biennale Grafiki
ERROR
21.04 – 4.06.2026
wernisaż: 21.04.2023, g. 18.00 Galeria na Dziedzińcu, Stary Browar
Z miasta Żelaza i Betonu
З міста Залізобетону / Из города Железобетона
17.03 – 16.04.2023
wernisaż: 17.03.2023, g. 18.00