Informacje o wystawie
Irena Brzozowska-Flieger, w 1956 uzyskała dyplom poznańskiej PWSSP, od ukończenia studiów członek Związku Polskich-Artystów Plastyków. Malarstwem sztalugowym zajmuje się od 1972. W Arsenale prezentuje ok. 20 obrazów z kilku ostatnich lat twórczości. Wierna postaci ludzkiej, ukazuje ją w sposób poetycki i metaforyczny.
Tekst z katalogu
(…) Malarz zwraca się do natury po sugestie, zwłaszcza po siwy „ton podstawowy”, ale harmonia, którą buduje na nim, jest wyłącznie dziełem jego wyobraźni (…) (wg Delacroix)
Obszary malarskiej wyobraźni są niewymierne, trudne do określenia… niezbadane… Są tajemnicą, zagadką… Artyści „malujący wyobraźnią” (określenie zapożyczone od Delacroix) kreują własne, czysto subiektywne wizje świata.
Tego rodzaju postawę twórczą reprezentuje również Irena Brzozowska-Flieger. Jej poetycko-refleksyjne obrazy stanowią zamknięty, bardzo osobisty krąg wyobrażeń. Od wielu lat głównym wątkiem tematycznym jest w nich człowiek, skomplikowana złożoność jego natury oraz jego stosunek do realnej rzeczywistości.
We wcześniejszych obrazach artystki (z końca lat 70-tych i z lat 80-tych) postacie ludzkie ukazane były zazwyczaj w momentach dramatycznego napięcia, w chwilach zmagań z przeciwnościami losu, często starały się wyzwolić z jakichś nieokreślonych więzów, wyrwać z mrocznych głębi ku światłu…
W obrazach z ostatnich lat, artystka tonuje, wycisza emocje. Anonimowe postacie o nieczytelnych, często zawoalowanych twarzach, modelowane łagodnym światłem, wyłaniają się z bliżej nieokreślonych przestrzeni, bądź też wtapiają się w gąszcz roślinnych pnączy tworząc z nim integralną całość. Niekiedy, zaznaczone impresyjnym konturem, rozpływają się w mgławicy koloru i światła, dematerializują się…
Postacie te, pogrążone w głębokiej zadumie, zastygłe w hieratycznym geście, zwracają się ku światłu… Są pełne pokory wobec ogromu wszechświata, pogodzone z nieuchronnością przemijania, z odwiecznymi prawami natury, której człowiek jest przecież nierozerwalną częścią i biada mu, gdy zakłóci jej rytm…
Postacie z obrazów Brzozowskiej-Flieger wyrażają przemyślenia i odczucia artystki dotyczące ponadczasowych prawd.
W malarstwie Ireny Brzozowskiej-Flieger bardzo istotne znaczenie ma światło. Jest ono w Jej obrazach symbolem Dobra… Jest to więc światło irrealne, „mistyczne”, wytwarzające w obrazie ów szczególny, metafizyczny nastrój.
Drugim Istotnym zagadnieniem w malarstwie Brzozowskiej-Flieger jest kolor. Artystka operuje niezwykle wyrafinowaną gamą barwną z dominantą złamanych zieleni i błękitów, złocistych brązów, świetlistych bieli i srebrzystych szarości… Są to barwy ziemi i nieba, synonimy światła i powietrza… W przeciwieństwie do wcześniej malowanych obrazów, opartych często na ostrym kontraście nasyconych kolorów, aktualne płótna artystki są w kolorycie bardziej stonowane, jakby „przymglone.” Odnosimy wrażenie, że oglądamy przedstawione na obrazach sytuacje, poprzez niewidzialne „opary” zmiękczające kontury form i tłumiące „dźwięczność” barw… Materia malarska zdaje się tracić swą fizyczną konkretność. Wszystko to wynika z faktu, iż w malarstwie Ireny Brzozowskiej-Flieger sprawy koloru, kompozycji i formy podporządkowane są nadrzędnemu celowi jakim jest treść, temat obrazu. Artystka wypowiada się poprzez aluzję, poetycką metaforę, niedopowiedzenie…, gdyż o sprawach ponadczasowych można mówić tylko językiem metafor i symboli…
Jakkolwiek w obrazach Brzozowskiej-Flieger głównym motywem tematyczno-formalnym jest człowiek, to w ostatnim czasie pojawiły się w jej twórczości kompozycje, w których brak wizerunków postaci ludzkich. Obrazy te przedstawiają bowiem, efemeryczne zjawiska przyrody (np. „Wiatr”, „Deszcz”), oraz wysublimowane odczucia psychofizyczne („Cisza”, „Wilgoć”, „Przebudzenie”). Są to zapisy nastrojów, impresje chwil, które wyrażają różne stany emocjonalne autorki. Stąd też, jakkolwiek w obrazach tych człowiek nie jest obecny w sensie wizualnym, to istnienie jego jest wyczuwalne na przykład poprzez cienką materię zasłon w „Przebudzeniu”.
Są to jednocześnie obrazy z pogranicza abstrakcji, oszczędne w środkach wyrazu, monochromatyczne, a mimo to, a może właśnie dlatego pełne ekspresji.
Znamienną cechą twórczości Ireny Brzozowskiej-Flieger z ostatnich lat jest dążenie do syntezy, uogólnienia… Artystka rezygnuje ze zbędnych szczegółów, z dekoracyjności tak charakterystycznej dla jej wcześniejszych dzieł. Tworzy obrazy monumentalne: w formacie, formie, kompozycji i harmonii barwnej. Surowe, ekspresyjne są jednocześnie, co może wydać się paradoksem, bardzo kameralne, często liryczne w nastroju…
W tych zagadkowych, pełnych ukrytych znaczeń kompozycjach malarskich, filozoficzna zaduma graniczy z mistyką… Ponadto. obrazy Ireny Brzozowskiej-Flieger są nie tylko „poezją”, także „muzyką” (symfonie i nokturny barw, tonacje minorowe i w tempie „moderato cantabile”). Zapowiedzią tych poetycko-muzycznych nastrojów są już same tytuły obrazów.
Malarstwo Ireny Brzozowskiej-Flieger nie jest łatwe w odbiorze. mimo swej wizualnej atrakcyjności. Oddziaływuje bowiem, nic tylko na zmysły i uczucia odbiorcy, również odwołuje się do jego Intelektu. Wymaga skupienia, wyciszenia… Artystka stawia sobie i odbiorcy swoich obrazów pytanie: „Dokąd pędzisz?”- Malarstwo jest dla niej „ucieczką” od prozy życia w sferę irracjonalną – „Powrotem do gwiazd”…
