„Rysunek nie jest ostatecznie tylko rysunkiem, bez względu na to, Jak samodzielny charakter by mu się nadało. Jest symbolem (..,)”

„Grafika dzięki swej istocie wiedzie w łatwy i naturalny sposób do abstrakcji. Jest w niej zjawiskowość i baśniowość świata wyobraźni, oraz wielka precyzja wyrażania go. (-) Im większy nacisk kładzie się na elementy formalne, leżące u podstaw graficznego przedstawienia tym bardziej niedostateczne staja się narzędzia służące do realistycznego przedstawiania rzeczy widzialnych…”
(Pauł Klee)

Rysunek i grafika to pokrewne formy zapisu plastycznego, niekiedy tak bliskie sobie, że na pierwszy rzut oka trudno je rozróżnić. Rysunek bowiem, swa techniczna wirtuozerię, często przypomina rycinę, natomiast niektóre techniki graficzne dają efekty zbliżone do rysunków piórkiem lub kredką. W tradycyjnym pojęciu, podstawowym środkiem wyrazu w rysunku jest linia- Od jej zróżnicowania zależy jego charakter – linearny lub malarski- Natomiast grafika. Jako „sztuka powielana” jest twórczym przekształceniem rysunku przy pomocy odpowiednich środków technicznych umożliwiających powielania oryginału,
Te znane, klasyczne definicje grafiki i rysunku dzisiaj zaczynają tracić na aktualności. W sztuce współczesnej, granice rysunku uległy znacznemu rozszerzeniu, Grafika także, poddana została licznym eksperymentom, narodziły się nowe techniki graficzne i metody uzyskiwania odbitek- świadczą o tym międzynarodowe przeglądy tych dyscyplin plastycznych.

Konkurs im. Jana Wronieckiego na Najlepszą Grafikę i rysunek Roku reaktywowany roku temu po kilkuletniej nieobecności w życiu artystycznym Wielkopolski, zasadniczo preferuje tradycyjny warsztat graficzny i klasyczne rozumienie rysunku. Mimo to, pozostaje otwarty dla nowych zjawisk w sztuce, czego dowodem jest zakwalifikowanie na tegoroczną wystawę pokonkursową (podobnie zresztą jak i w roku ubiegłym), prac niekonwencjonalnych i kontrowersyjnych, wykraczających daleko, zwłaszcza w rysunku, poza ramy przyjętych norm.
Rozszerzona formuła Konkursu sprzyja twórczym poszukiwaniom i eksperymentom. Wzbogaca wystawy pokonkursowe o nowe wartości i oryginalne formy przekazu wizualnego.
Niewątpliwie większość uczestników Konkursu im, J. Wronieckiego, tak w grafice jak i w rysunku, pozostała wierna rzetelności klasycznego warsztatu, l trzeba przyznać, że warsztat mają doskonale opanowany. Wielu artystów, szczególnie młodych, z upodobaniem wypowiada się w trudnych technikach metalowych, oraz w równie pracochłonnych, starannie wycyzelowanych rysunkach. Jednakże. tradycyjny warsztat służy młodym twórcom do przekazania nowych wieloznacznych treści. Za kamuflażem technicznego perfekcjonizmu, kryją się ważkie symbole i metafory, podteksty i niedopowiedzenia…

Wśród rysunków i grafik prezentowanych na wystawie pokonkursowej, niewątpliwie wyróżniają się prace laureatów. Przede wszystkim zwraca uwagę, nagrodzona l nagrodą i Medalem J. Wronieckiego. precyzyjnie wykonana akwaforta Karola Bąka, z wizerunkiem metafizycznej piramidy. Skłaniają do refleksji wyróżnione kilkoma nagrodami walorowe rysunki i grafiki Elżbiety Radzikowskiej. z powtarzającym się rytmom organicznych form, zabarwione subtelną ironią…

Intrygują fantystyczno-groteskowe rysunki Wojciecha Akuszewskiego, wprowadzające widza w niezwykły świat zoomorficznych stworów. Przyciągają bogactwem faktur i wyszukaną kolorystyką ekspresyjne wizje pejzażowe Krzysztofa Molendy, jak również misterne rysunki Doroty Komar-Zmyślony z motywami roślinnych struktur.

Poza grupą prac nagrodzonych, szczególnie godne uwagi są cykle miniatur Andrzeja Pepłońskiego, zdecydowanie wychodzące poza konwencjonalne ramy rysunku, będące nową propozycją formalną i ekspozycyjna Odmiennością artystycznej koncepcji wyróżniają się lakże post-konstruktywistyczne „literingi” Zofii Kawalec-Łuszczewskiej.

Wyraziście zaznaczają swą obecność dynamiczne linoryty Andrzeja Zateckiego z motywem postaci ludzkiej poddanej ekspresyjnej deformacji, ich przeciwieństwem są starannie wypracowane foto-realistyczne rysunki Jędrzeja Gołasia.z niepokojącymi wizerunkami dziewczyn, jakby zatrzymanych w kadrze. Na wyróżnienie zasługują także sugestywne, metaforyczne autoportrety Zachariasza Adamczaka, oraz równie technicznie doskonale grafiki Ryszarda Białka, z wizję aluzyjnych przestrzeni…

Znamienna, dla tegorocznej wystawy pokonkursowej. jest zdecydowana przewaga rysunków nad grafiką. Być może część artystów przy wyborze techniki klarowała się względami czysto praktycznymi. Rysunek bowiem daje większą swobodę wypowiedzi, bez ograniczeń natury technicznej. Warsztat graficzny jest O wiele bardziej skomplikowany, wymaga rzemieślniczej sprawności. Oczywiście nie znaczy to, że rysunek jest łatwiejszy od grafiki. Wymaga często, równie mrówczej pracy i przysłowiowej „benedyktyńskiej” cierpliwości. Zresztą, technika nigdy nie powinna stanowić wartości sama dla siebie, nie może być credo artystycznym. Najważniejsze jest to, co się chce przekazać, a nie w jaki sposób, Grafiki i rysunki prezentowane na niniejszej wystawie są z reguły czymś więcej, niż tylko bezdusznym popisem technicznych umiejętności. Kryją w sobie spory ładunek emocji i wieloznacznych treści. Są odbiciem otaczającej nas rzeczywistości, zapisem fragmentów egzystencji współczesnego człowieka, jakże często dramatycznej,.,

Większość rysunków i grafik eksponowanych na wystawie utrzymana jest w tonacji czerni i bieli lub szarościach. Kolor pojawia się rzadko, częściej na zasadzie kontrastu formalnego, niż kolorystycznego.

Tegoroczna wystawa pokonkursowa ma charakter kameralny, obejmuje, bowiem stosunkowo niewielką ilość eksponatów- Dzięki ostro przeprowadzonej selekcji (Jury odrzuciło potowe prac nadesłanych na konkurs) na wystawę zakwalifikowały się prace na odpowiedni wysokim poziomie artystycznym, a fakt. że ich autorami są głównie młodzi twórcy, jest dobrą prognozą dla przyszłości Konkursu, jego celowości.
Danuta Kudta Poznań, styczeń 1990 r.

JURY

Jerzy Rybarczyk – przewodniczący
Maciej Haufa
Mirosław Pawłowskj
Lech Polkowski (Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Poznaniu)
Krystyna Nowakowska (BWA)

NAGRODY:

GRAFIKA
l nagroda i medal II nagroda III nagroda
– Karol Bak, Tajemnica trójkąta”, akwaforta
– Elżbieta Radzikowska. „Kocham Naturę”, akwaforta, sucha igła
– Krzysztof Molenda, .Cień”, technika własna
– Krzysztof Motenda, „W pejzażu, wersja letnia”

RYSUNEK
I nagroda – Wojciech Akuszewshi, „Paryski szyk”, tech. własna
II nagroda – Elżbiela Radzikowska, „Detal z kflekcji”, ołówek
III nagroda – Dorola Komar-Zmyślony, „Bez tytułu”, piórko, tusz,
nagroda fundowana – Elżbieta Radzikowska, „Niedopowiedzenie”, ołówek

Pierwszej nagrody Jury nie przyznało.