środa, 7 maja otwarte 12 — 19
Galeria Miejska Arsenał

Stary Rynek 6, 61-772 Poznań
T. +48 61 852 95 02
E. arsenal@arsenal.art.pl

Godziny otwarcia:

Poniedziałek: nieczynne
Wtorek – Sobota: 12 — 19
Niedziela: 12 — 16

Brześć - HERstoria
historia opowiadana przez mieszkanki Brześcia
23.04.2025, g. 18.00

Brześć - HERstoria to dokument audio o historii mieszkanek Brześcia w czasie drugiej wojny światowej, dający wgląd w kobiecą perspektywę wydarzeń historycznych.

Alina przedstawi swój projekt, opowie o jego realizacji i pokaże prezentację multimedialną, która odnosi się do dokumentu i pozwala go lepiej zrozumieć tym, którzy nie mogą odwiedzić Brześcia osobiście.

Brześć - HERstoria to historia przeszłych wydarzeń opowiadanych przez pryzmat losów i działań kobiet. Źródła obejmują archiwalne materiały i zdjęcia, opublikowane teksty i świadectwa, dzienniki i wywiady. Na projekt składają się seria performensów audio, plan miasta z zaznaczonymi obiektami, informacją o miejscach, a także fotografie i notki biograficzne uczestniczek. Bohaterkom głosu udzielają mieszkanki Brześcia.

Brześć HERstoria dzieli się tematycznie i chronologicznie na pięć części.

Jest tu historia polskiej uczennicy Haliny Kierskiej, opisująca wydarzenia mające miejsce w Brześciu pomiędzy wrześniem 1939 roku i kwietniem 1940 roku, są wydarzenia związane z deportacjami przeprowadzanymi w l. 1939-1941. Dowiadujemy się także o udziale kobiet w obronie twierdzy brzeskiej (czerwiec 1941), o założeniu i likwidacji getta żydowskiego w Brześciu (1941-1942), a także o oporze żydowskich kobiet. Część ostatnia poświęcona jest okresowi od 1941 roku do chwili obecnej i opowiada o kobietach brzeskich komunistów, praktykach opieki i przeżycia, o Ostarbeiterkach itp.

Projekt, którego autorkami jest grupa kobiet, narodził się ze zrozumienia, że przeszłość determinuje teraźniejszość i przyszłość. Brześć HERstoria nie opowiada o heroizmie czy wielkich bitwach, lecz o bezinteresownej opiece i ratowaniu dzieci, dziewcząt i innych ludzi; jest to historia nie tyle towarzyszek mężczyzn, co silnych i niezależnych kobiet.

Za pomocą technologii i sztuki zespół autorek sprawia, że na światło dzienne wychodzą historie ludzi niewidocznych.


Alina Dzerawianka - menedżerka sztuki, badaczka i pracowniczka kultury z białoruskiego Brześcia. Ma doświadczenie w organizacji wydarzeń społeczno-kulturalnych, badaniach historycznych, zarządzaniu kulturą i dziedzictwem kulturowym. Przez wiele lat pracowała jako dyrektorka Funduszu Rozwoju Twierdzy Brzeskiej; jest także kuratorką i członkinią kolektywu artystycznego Zburaż artcoop. Alina jest wykładowczynią Rozwoju Dziedzictwa Kulturalnego na Europejskim Uniwersytecie Humanistycznym (Wilno, Litwa).


wydarzenie tłumaczone na język polski

tłumacz: Marcin Turski


Zdjęcie: 29 czerwca 1941, Twierdza Brześć, Zdjęcie: Hans Hartnack

Źródło: Prywatne archiwum Henninga Hartnacka