Z cyklu: Biały mazur. Kino kobiet w polskiej kinematografii
dr Monika Talarczyk-Gubała, Wanda Jakubowska, czyli jak być generałem i poetą
26.01.2012, godz. 18.00

Wanda Jakubowska, obok Agnieszki Holland, jest jedną z dwóch rozpoznawanych na świecie polskich reżyserek filmowych, a zarazem jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiej kultury filmowej. Światopogląd komunistyczny i zaangażowanie w struktury państwowej kinematografii sprawiły, że wkrótce po śmierci jakubowskiej zapadło wokół niej milczenie, choć ponad trzydzieści lat była pedagogiem łódzkiej szkoły filmowej i najdłużej pracującym reżyserem. Twórczość Jakubowskiej, analizowana w kraju głównie pod kątem ideologicznych schematów, ukazuje inny wymiar w perspektywie kina kobiet, a kulturowa tożsamość płci pozwala na nowo scharakteryzować jedną z największych osobowości polskiego kina, uosabiającą jego przedwojenne ambicje i powojenną praktykę. Wykład jest próbą wprowadzenia autorki „Białego mazura” do nieopisanej tradycji polskiego kina kobiet.

Monika Talarczyk-Gubała - dr nauk humanistycznych, absolwentka filologii polskiej ze specjalnością filmoznawczą UAM w Poznaniu, adiunktka w Instytucie Polonistyki i Kulturoznawstwa na Uniwersytecie Szczecińskim. Autorka monografii „PRL się śmieje! Polska komedia filmowa 1945-1989”, redaktorka tomów zbiorowych poświęconych kulturze Europy Środkowej. Entuzjastka kina kobiet. Współpracowniczka szczecińskich „Pograniczy” i feministycznej „Zadry". Prowadzi coroczne warsztaty z gender studies na festiwalu Nowe Horyzonty we Wrocławiu, gościnnie popularyzuje środkowoeuropejskie kino kobiet.

Biały mazur to nazwa tradycyjnego polskiego tańca, a zarazem tytuł filmu w reżyserii jednej z bohaterek cyklu - Wandy Jakubowskiej. Nawiązuje też do tytułu wystawy sztuki kobiet pod kuratelą Andy Rottenberg, z tą różnicą, że w cyklu filmowym sama kuratorka staje się jedną z autorek kina kobiet, a mianowicie scenarzystką pierwszego polskiego filmu nazwanego przez krytykę feministycznym. Cykl wykładów będzie służył wprowadzeniu do dyskusji nad wkładem kobiet do polskiej kinematografii, włączając tak kontrowersyjne postaci jak wspomniana Jakubowska, sławne, choć nieinterpretowane w świetle krytyki feministycznej, jak Agnieszka Holland, czy zupełnie zapomniane, jak autorki filmu "Bluszcz" oraz przedstawicielki najmłodszego pokolenia, np. Anna Jadowska. Wykłady obejmą nie tylko twórczość reżyserek filmowych, ale także tzw. kinopisarek, łączących sztukę scenopisarską i reżyserską oraz związki pisarek z kinem. Celem jest odpowiedź na pytanie, czy możemy mówić o polskiej odmianie cinécriture féminine i jak zmienia się dyskurs historii polskiego kina, kiedy jego bohaterką staje się reżyserka filmowa.

wstęp wolny

koordynacja: Karolina Sikorska
karolina.sikorska@arsenal.art.pl

matronat: Feminoteka
www.feminoteka.pl

fotografia obok: kadr z filmu "Biały mazur", Muzeum Kinematografii w Łodzi